Deze woorden worden vaak door elkaar gebruikt, terwijl het heel belangrijk is om het verschil te kunnen herkennen.
In Nederland zijn we dol op de zon, maar er zitten soms dagen tussen met van die enorme uitschieters. Wanneer de temperaturen maar op blijven lopen en er sprake is van een hittegolf, kun je beter uit de zon blijven. Voor je het weet loop je een zonnesteek op. Of zelfs een hitteberoerte. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen die twee?
De symptomen van een zonnesteek of hitteberoerte
In de zomer worden de woorden zonnesteek en hitteberoerte vaak door elkaar gebruikt, terwijl het stiekem heel belangrijk is om het verschil te kunnen herkennen. De één kun je namelijk zelf behandelen, terwijl de ander voor een levensbedreigende situatie kan zorgen. Ze vragen dus allebei om een andere aanpak.
Laten we beginnen met de symptomen. Waar kun je een zonnesteek of hitteberoerte aan herkennen? Dít zijn de eerste tekenen:
Hoe herken je een zonnesteek?
Klachten die je ervaart tijdens een zonnesteek:
Hevig zweten
Bleek of rood
Hoofdpijn
Duizeligheid
Braken
Spierkrampen
Ernstige vermoeidheid, slap voelen of zelfs flauwvallen
Normale taken of werkzaamheden kun je niet meer goed uitvoeren
Hoe herken je een hitteberoerte?
En dan nu de symptomen van een hitteberoerte:
Een rode huid, maar je zweet niet
Suf en verward gedrag
Evenwichtsstoornissen
Bleek en klam, bijvoorbeeld na een inspanning
Een hoge lichaamstemperatuur, maar een koud gevoel
Misselijkheid
Vermoeidheid of slap voelen
Snelle hartslag
Moeilijke ademhaling
Het bewustzijn verliezen
Het verschil tussen zonnesteek of hitteberoerte
Een zonnesteek ontstaat als iemand langdurig aan hitte wordt blootgesteld. Het lichaam houdt meer warmte vast dan dat het kwijtraakt en je verliest veel vocht- en/of zout. Je lichaam raakt ontregeld, waardoor er een griepachtig beeld ontstaat. Vaak ga je bijvoorbeeld extreem veel zweten om het lichaam af te koelen, maar dit lukt niet omdat het nog te warm is.
Oververhit
Een zonnesteek is eigenlijk de fase die voorafgaat aan een hitteberoerte. Bij een hitteberoerte is je lichaam door de zon of warmte oververhit geraakt. Dit is gevaarlijk, omdat door de uitdroging de warmteregulatie in je hersenen in de problemen raakt. In het ergste geval verlies je door de hitte je bewustzijn. Hitteberoerte is het gevaarlijkste hitteletsel. Je hebt dan ook onmiddellijk intensieve medische zorg nodig.
Hitte-uitputting
Hitte-uitputting treedt vaak op bij hoge temperaturen in combinatie met zware inspanning. Je lichaamstemperatuur stijgt, maar is niet hoger dan 40 graden. Je gaat vaak veel zweten, krijgt hoofdpijn, wordt duizeligheid en soms moet je zelfs braken. Ook kun je last hebben van spierkrampen en ernstige vermoeidheid. In sommige gevallen kan hitte-uitputting overgaan in een hitteberoerte.
Wat moet je doen bij een zonnesteek, hitte-uitputting of hitteberoerte?
Ben je in de buurt bij iemand met een zonnesteek of hitteberoerte? In beide gevallen geldt natuurlijk: afkoeling zoeken. Trek warme kleding uit en bedek blote huid met natte, koele doeken. Drink veel, maar neem niet te grote slokken. Leg eventueel ook koude kompressen of ijsblokjes in een zakje water op het lichaam. Dit werkt het beste op plekken zoals de liezen, onder de oksels of in de nek.
Heeft de persoon in kwestie last van bewustzijnsstoornissen? Of moeite met ademen? Bel dan altijd 112.
Zonnesteek
Als bij een zonnesteek de symptomen, ondanks het verkoelen, verergeren of niet verminderen binnen de 24 uur? Neem dan contact op met een arts.
Hitte-uitputting
Leg het slachtoffer neer in een koele omgeving. Laat hem of haar wat drinken, maar zorg dat het niet te koud is. Koel eventueel ook verkrampte spieren. Wordt de toestand niet beter? Of is diegene suf, verward, ongecoördineerd of heeft hij/zij/die last van evenwichtsstoornissen? Twijfel niet en bel 112!
Hitteberoerte
Bel of laat 112 bellen als het slachtoffer suf of verward wordt, ongecoördineerd is of evenwichtsstoornissen heeft.
Laat het slachtoffer in ieder geval liggen en zorg voor schaduw. Neem eventueel de temperatuur op als je een thermometer in de buurt hebt. Geeft een oorthermometer een temperatuur aan die hoger is dan 36,5 °C? En is iemand bleek en klam? Koel die persoon dan. Dat kan door doeken te drenken in water met ijs. Vervang deze elke twee minuten. Leg coldpacks in de hals, oksels, liezen en eventueel knieholtes. Gebruik een ventilator op een natte huid. Besproei de persoon met koud water en laat het slachtoffer overtollige kleding uittrekken.
Zorg dus voor schaduw. Dat kan ook door een reddingsdeken boven het slachtoffer te houden. Let op: leg geen reddingsdeken óp het slachtoffer.
Voorkomen is beter dan genezen
Oh, so true! Om zowel een zonnesteek als hitteberoerte te voorkomen moet je de zon op de heetste uren (tussen 12.00 en 16.00 uur) vermijden. Bedek zoveel mogelijk je hoofd en draag goede luchtdoorlatende kleding, het liefst van katoen of linnen. Drink voldoende water (meer dan normaal) en neem af en toe een verkoelende douche. Vergeet jezelf ook niet in te smeren met een hoge factor.
Bron: Het Rode Kruis
Comments